“Spiritua” yolculuğuna devam ediyor…

TİYATRO

 Shakespeare’in trajedilerini Truva mitolojisiyle buluşturan, genç oyuncuların enerjisiyle çağdaş tiyatro estetiğine cesur bir yorum getiren Spiritua oyununu yapımcılarından İdil Türkmenoğlu ve katılımcıları Elif Erdoğan ile Nehir Erdoğan, Litros Sanat’a anlattı.

Yönetmen ve yazar Arda Aydın’ın kaleminden çıkan Spiritua, Biraderler Yapım ve İdil Türkmenoğlu yapımcılığında klasik tiyatro kodlarını dönüştürerek Türkiye sahne sanatları için benzersiz bir deneyim sunuyor. Biraderler Yapım’ın sosyal girişimi Çocuk Genç Sanat Tiyatro’dan (ÇGST) 45 oyuncunun rol aldığı bu etkileyici yapım, 7’den 77’ye her yaştan izleyiciye hitap eden kapsayıcı anlatısıyla öne çıkıyor.Hamlet, Macbeth, Othello, Kral Lear ve III. Richard gibi Shakespeare’in ikonik metinlerinden beslenen oyun, Truva Savaşı’nın mitolojik katmanlarını çağdaş sahne diliyle harmanlıyor. Ortaya çıkan anlatı, geçmişle bugünü çatıştırmak yerine dönüştüren bir yolculuğa davet ediyor. Oyun;20 Kasım Perşembe günü, AKM Tiyatro Salonu’nda, 4 Aralık Perşembe günü, Kartal Bülent Ecevit Kültür Merkezi’nde, 21 Aralık Pazar günü ise Bakırköy Leyla Gencer Opera ve Sanat Merkezi’ndesahne alacak. Biz bu anlamlı oyunu yapımcılarından İdil Türkmenoğlu ve katılımcıları Elif Erdoğan & Nehir Erdoğan kardeşlerle konuştuk.

SAHAYLA DA ÇOCUKLARI TANIŞTIRMAYA BAŞLADIK

İdil Hanım sizi kısaca daha yakından tanıyabilir miyiz?

Yönetim danışmanlığı ve insan kaynakları alanında uzun yıllardır çalışıyorum. Üniversitede ders veriyor, kitaplar yazıyor ve şirketlere kültür, liderlik, sürdürülebilirlik gibi konularda eşlik ediyorum. 7 yıldır da sosyal girişimci ve yapımcıyım. Öncelikle kendi kızlarım için doğru çözüm ararken, bu alanın yenilikçi girişimcisi oluverdik. Çocuk ve gençlerin kişisel ve sosyal gelişimlerini desteklemek üzere yola çıktık, zaman içinde tiyatrocu ortağım ve aslında Biraderler Yapım’ın kurucusu olan Arda Aydın sayesinde sahayla da çocukları tanıştırmaya başladık. Biraderler Yapım ve dijital işlerimizi topladığımız Pencere Dijital üzerinden de yapımlarımızı sürdürüyoruz.

ÇGST, SAHNEYİ SADECE BİR GÖSTERİ ALANI OLARAK GÖRMÜYOR

Bize biraz ÇGST’den bahseder misiniz?

Çocuk Genç Sanat Tiyatro (ÇGST), Biraderler Yapım’ın çocuk ve gençlere yönelik tiyatro ve yan dallarında projeler üreten sosyal girişimi. Yarı zamanlı konservatuvar yaklaşımıyla, tiyatroyu merkezine alan bir öğrenme platformuyuz. Burada 5-18 yaş arası gençler, yaş gruplarına göre yapılandırılmış programlarda sahne oyunculuğunu dans, müzik, diksiyon, mim–hareket ve görsel tasarım gibi yan disiplinlerle birlikte öğreniyor. Haftalık çalışmalar stüdyo ve sahne ortamında yapılıyor, hatta kamera önü ya da dublaj gibi sahne dışı deneyimlere de adım atıyor. Bugün 7. yılımızda artık açıkça görüyoruz ki ÇGST, yalnızca bir tiyatro atölyeleri platformu değil, Türkiye'de çocuk ve genç entertainment alanında, yeni nesil bir merkezdir. ÇGST, sahneyi sadece bir gösteri alanı değil, bir öğrenme, birlikte üretme ve büyüme alanı olarak görüyor.  Biz “yıl sonu gösterisi” yapmak yerine uygun olan gençleri projelere, prodüksiyonlara dahil ediyoruz. Örneğin Spiritua’da olduğu gibi farklı yaşlardan gençler aynı projede bir araya gelebiliyor. Bazen reklam filmlerinde, bazen YouTube projelerinde, bazen seslendirme projelerinde yer alma şansı buluyorlar. Aileler de sürecin önemli bir parçası. Düzenli süpervizyonlarla gelişim sürecini paylaşıyor. Çocuk ve gençler için güvenli, özgür, disiplinli ve sahici bir alan açmaya çalışıyoruz. Ama burası sadece bir sahne değil; birlikte düşünmenin, dayanıklılık geliştirmenin, özgüven kazanmanın, empati kurmanın bir laboratuvarı. Gençler yalnızca tiyatroyu öğrenmiyor; ekip olmayı, birbirine destek olmayı, krizi yönetmeyi, sorumluluk almayı öğreniyor. ÇGST, gençlere bu deneyimi yaşatırken, topluma da geleceğin yetenekli, özgüvenli bireylerini kazandırıyor.

GENÇLERİN SESİNİ SAHNEDE DUYURABİLDİĞİ…

Spiritua oyunu nasıl doğdu?

Spiritua Arda Aydın’ın vizyonudur. Spiritua’nın çıkış noktası, Shakespeare gibi zamansız bir yazarın sözlerini gençlerin bugünkü diliyle buluşturmak oldu. Spiritua, klasik tiyatro biçimlerini ve anlatılarını bugünün gençleri ve onların estetiğiyle yeniden kurma arzusuyla doğdu. Bu, popüler olanın ehil ellerde sanata dönüşebileceğinin kanıtı. Spiritua, gençlerin sesini sahnede duyurabildiği, aynı zamanda tiyatronun gençlerle nasıl yenilenebileceğini gösteren bir örnek oldu.

GENÇLERLE ÇALIŞMAK YOĞUN, ENERJİK VE SÜRPRİZLERLE DOLU

Oyun hazırlık ve yapım süresince nasıl bir süreç yaşadınız?

Çok yoğun ama aynı zamanda çok dönüştürücü bir süreçti. Gençlerle birlikte sadece sahne çalışmadık; birlikte karar almayı, sorumluluk paylaşmayı, krizleri aşmayı da deneyimledik. Gençlerle çalışmak yoğun, enerjik ve sürprizlerle dolu. Bir gün sahnede Shakespeare tiradı çalışıyoruz, ertesi gün kuliste bir doğum günü kutluyoruz. Prova disiplini kadar paylaşmayı da öğreniyorlar. Bizim için her genç, sadece oyuncu değil; aynı zamanda oyunun bir parçasını taşıyan, katkı veren bir birey. Bu süreç, onların sosyal ve duygusal gelişimi için çok değerli.

DAHA FAZLA GENCE ULAŞACAĞIZ

Bundan sonra neler var?

Çanakkale ve İzmir’de açılacak yeni ÇGST yapılanmalarıyla daha fazla gence ulaşacağız. 2025–2026 sezonunda Spiritua turnelerine ve İstanbul temsillerine devam ediyoruz. Ayrıca geçtiğimiz sene İsmet Küntay Tiyatro Ödülü alan müzikalimiz Dolap da sahnelenmeye devam edecek.  Sadece tiyatro sahnesinde değil, dijital platformlarda da gençlerin sesini duyurmayı hedefliyoruz.Sahneyle ekranı, gelenekle yeniyi, profesyonel disiplinle pedagojik özeni harmanlayan bu sistemin etkisi ve kapsayıcılığı sayesinde artık sektörde kalıcı boşluğu dolduruyoruz. Kurumların da çocuk, genç eğlence alanında güvenilir proje ortağıyız. Önümüzdeki dönem dijital platformlara yönelik üretimlerimizi artırarak ve iş birliklerimizi yaygınlaştırarak bu alanda referans noktası olarak kalmayı hedefliyoruz. Kısacası Türkiye'de çocuk ve genç oyunculuğunun sahne ve ekran üzerindeki adresi tek olacaksa biz o adres olmaya hazırız. Kimi zaman klasiklerle, kimi zaman çağdaş temalarla yeni oyunlar da elbette gelecek. İzleyici bilet alarak, kurumlar sosyal sorumluluk ortaklıklarıyla, aileler çocuklarını getirerek bu hayale katkı verebilir. Çünkü sanat yalnızca iyileştirmez; aynı zamanda geleceğe yatırım yapmanın en güçlü yollarından biridir.

ELİF AYDOĞAN: ZOR AMA EĞLENCELİ BİR SÜREÇTİ

11 yaşımdan beri ÇGST'liyim. Şu an 18 yaşındayım ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda tiyatro okuyorum. Aynı zamanda “Spiritua” ve “Dolap”ta oynuyorum. Spiritua'da yer aldığım için mutluyum. Süreç başından beri çok öğreticiydi benim için. Sadece tiyatro alanında değil. Mesela zaman yönetimi açısından. Öğrendiğim en büyük şeylerden biriydi zamanımı yönetebilmek. Hazırlık süreci benim sınav senem olduğu için zordu aslında. Hem konservatuvara hazırlanıyordum hem üniversite sınavına… Diğer yandan Dolap'ta oynamaya devam ediyordum. Zor ama eğlenceli ve sonucunda zorluğuna değen bir süreç oldu benim için. İleride hep sahnede olmak istiyorum. Aynı zamanda kamera önünü de merak ettiğim için deneyimlemek istiyorum. ÇGST bu olanakları bize küçük yaşımızdan beri sağladı zaten. Bize kalan kısım daha da gelişmek sadece. Aktif olarak sahneye çıkıyoruz Spiritua'da. Kamera alanında ise iki sene önce bir reklam filminde rol aldım bu da kamera önü deneyimi kazanmamı sağladı. Okul kazanmamda da çok büyük etkisi var ÇGST'nin.

NEHİR AYDOĞAN: SPİRİTUA’DA YER ALDIĞIM İÇİN GERÇEKTEN ÇOK MUTLUYUM

18 yaşındayım, yaklaşık 4 senedir Çocuk Genç Sanat Tiyatro’da eğitim alıyorum. Ayrıca Kadir Has Üniversitesi’nde tiyatro öğrencisiyim. Spiritua’da yer aldığım için gerçekten çok mutluyum. Benim için çok özel ve değerli bir deneyim oldu. Oyunun bana kattıkları sayesinde hem kendimi daha iyi tanıma fırsatı buldum hem de sahne üzerinde farklı bir deneyim yaşadım. Hazırlık süreci zaman zaman biraz kaotik ve karışık olsa da aynı zamanda çok eğlenceli ve öğretici bir dönemdi. Arkadaşlarımla birlikte güzel bir sinerji yakaladığımızı düşünüyorum, birbirimize çok destek olduk. Oyun sayesinde ekip çalışmasının gücünü daha yakından anladığımızı ve farklı bakış açıları kazandığımızı düşünüyorum. İleride de sahne üzerinde olmaya aynı zamanda da akademisyenlik üstüne kendimi geliştirmeye devam etmek istiyorum. Böyle bir deneyimin parçası olduğum için kendimi çok şanslı hissediyorum.